زهران ممدانی، شهرداری نیویورک و آینده چپ آمریکایی/ شیعه‌ای که آمریکایی‌ها را شگفت‌زده کرد

به گزارش اقتصادآنلاین، پیروزی ممدانی بازتاب‌های داخلی و حتی خارجی بسیاری داشته است. شبکه‌های تلویزیونی آمریکا از جمله سی‌ان‌ان، انتخاب او را نشانه‌ای از تغییر بنیادین در اولویت‌های سیاسی شهری دانسته‌اند.

اما حتی در ایران هم انتخاب ممدانی تاکنون واکنش‌هایی در پی داشته است. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس با لحنی کنایی نوشت:
«ترامپ-ممدانی برای پیشرفت آمریکا وفاق نمی‌کنند؟ مثل پزشکیان-زاکانی؟»

از رپ تا شهرداری نیویورک

ممدانی، فرزند مهاجرانی از اوگاندا و هند و نخستین مسلمان و نخستین فرد اصالتا اهل آسیای جنوبی در تاریخ نیویورک است که به این سمت می‌رسد.

بسیاری از منابع اشاره کردند که او شیعه دوازده امامی است و حتی در مجالس عاشورایی نیز شرکت داشته است.

اما ممدانی تاکنون شخصا به این موضوع اشاره نکرده است.

او در خانواده‌ای فرهنگی تربیت شد؛ پدرش، محمود ممدانی، استاد دانشگاه کلمبیاست و مادرش، میرا نایر، فیلم‌ساز شناخته‌شده‌ای که آثارش از «مون‌سون ودینگ» تا «می‌سی‌سی‌پی ماسالا» در سطح بین‌المللی تحسین شده‌اند.

اما راه او به سیاست از مسیر متفاوتی گذشت. پیش از ورود به مجلس ایالتی، ممدانی به عنوان مشاور مسکن فعالیت می‌کرد و در سال‌های جوانی حتی به عنوان رپر زیرزمینی با نام هنری «مستر کارداموم» شناخته می‌شد. همین گذشته غیرمعمول، که در کارزار‌های تبلیغاتی مخالفانش به ابزار تمسخر تبدیل شد، بعد‌ها عاملی برای ارتباط بهتر و نزدیک‌تر با مردم شد.

نیویورک؛ شهری برای کارگرها نه صاحبان برج‌ها

ممدانی از ژانویه ۲۰۲۶ کار خود را آغاز خواهد کرد و حالا هم‌زمان سه رکورد تاریخی را شکسته است؛ نخستین مسلمان، نخستین آسیای جنوبی و یکی از جوان‌ترین شهرداران تاریخ نیویورک.

مراسم پیروزی او در بروکلین با شعار «امید زنده است» پایان یافت. ممدانی خطاب به هوادارانش گفت: «برای نسلی که سال‌ها به ما گفته‌اند این شهر مال ما نیست، امشب می‌گوییم: این شهر خانه ماست. قدرت، دیگر تنها در دستان صاحبان برج‌ها نیست، در دستان کارگرانی است که آنها را ساختند.»

این در حالی است که رقیب اصلی او یعنی کوئومو، با اتکا به حمایت مالی شرکت‌های بزرگ و حلقه سنتی قدرت، وعده «بازگرداندن نظم و تجربه» به شهر را می‌داد. اما برای بسیاری از رأی‌دهندگان، همین تفاوت، شکاف میان «الیگارشی و دموکراسی» بود؛ عبارتی که ممدانی در روز‌های پایانی مبارزه بار‌ها تکرار کرد.

حمایت از فلسطین و مخالفت با یهودستیزی

مسیر ممدانی تا پیروزی بدون حاشیه نبود. در میانه کارزار انتشار دوباره توییت‌های قدیمی او با محتوای تند علیه پلیس، موجی از انتقاد‌ها را برانگیخت. اما او با تغییر لحن، دیدار با خانواده افسر کشته‌شده و تعهد به حفظ رئیس پلیس فعلی شهر، دوباره اوضاع را به سود خود تغییر داد.

ممدانی هم‌زمان تلاش کرد با جامعه یهودی شهر نیز پل گفت‌و‌گو بسازد. یهودی‌های نیویورک پیش‌تر از مواضع ضد‌اسرائیلی او نگران بودند. اما ممدانی بار‌ها تأکید کرد که در عین حمایت از حقوق فلسطینیان، با هرگونه یهودی‌ستیزی قاطعانه مخالف است.

برنامه‌های سوسیالیستی برای نیویورک

برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی ممدانی ریشه در گرایشات سوسیالیستی او دارد. او وعده ثابت‌نگه‌داشستن نرخ اجاره‌ها در یک میلیون آپارتمان مشمول کنترل اجاره به مدت چهار سال، رایگان کردن اتوبوس‌های شهری، توسعه فروشگاه‌های دولتی ارزان‌قیمت برای مقابله با گرانی مواد غذایی، ایجاد مراقبت کودکان همگانی و افزایش مالیات بر ثروتمندان و شرکت‌ها برای تأمین منابع را داده است.

منتقدان، این طرح‌ها را غیرواقع‌بینانه و پرهزینه می‌دانند و هشدار داده‌اند که ممکن است سرمایه و اشتغال از شهر خارج شود. اما حامیان او معتقدند که نیویورک باید دوباره «برای مردم کارگر» ساخته شود، نه برای صاحبان املاک لوکس.

بازتاب ملی و چالش‌های پیش‌رو

پیروزی ممدانی در سطح ملی نیز بازتابی گسترده یافته است. برای جناح مترقی حزب دموکرات، او نمونه‌ای از نسل جدید سیاستمدارانی است که همانند الکساندریا اوکاسیو، توانسته‌اند پیام عدالت اقتصادی را با زبان فرهنگی و دیجیتال نسل جوان پیوند بزنند.

در مقابل، دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا او را «کمونیست خطرناک» خوانده و تهدید کرده که در صورت اجرای سیاست‌هایش، بودجه‌های فدرال شهر را قطع خواهد کرد.

ممدانی پس از پیروزی در انتخابات خطاب به رییس‌جمهور آمریکا گفت: «دونالد ترامپ، می‌دانم که داری تماشا می‌کنی. چهار کلمه برای تو دارم: صدای آن را بلند کن. نیویورک همچنان شهری باقی خواهد ماند که از مهاجران ساخته شده، با مهاجران به حرکت درآمده، و از امشب، توسط یک مهاجر رهبری می‌شود. پس مرا بشنو آقای رئیس‌جمهور ترامپ! وقتی می‌گویم: برای رسیدن به تک‌تک ما، باید از همهٔ ما عبور کنی.»

حالا، اداره شهری با بودجه ۱۱۵ میلیارد دلاری، نیروی کار ۳۰۰ هزار نفری و بحران‌هایی از مسکن تا امنیت عمومی، آزمونی برای توان مدیریتی ممدانی خواهد بود.

شهرداری ممدان و آینده چپ آمریکایی

پیروزی زهران ممدانی بازتاب مطالبات بخشی از مردم آمریکا است که ترامپ آنها را نمایندگی نمی‌کند. او در شهری که خاستگاه سرمایه‌داری مدرن است، از عدالت اقتصادی و کرامت کارگر سخن می‌گوید.

اما پرسش اساسیاین است که آیا می‌توان ایده‌ها و آرمان‌های سوسیالیستی را در ساختار پیچیده و سرمایه‌محور نیویورک اجرایی کرد؟

پاسخ به این پرسش، نه‌تنها سرنوشت ممدانی، بلکه شاید مسیر آینده سوسیال دموکرات‌ها یا همان چپ آمریکایی را نیز تعیین کند.