چرا شرکت‌های بزرگ نفتی با وجود افت قیمت نفت سود می‌کنند؟

به گزارش اقتصادآنلاین، بازار‌های نفتی در دو هفته گذشته به‌شدت نوسان داشته‌اند؛ مجموعه‌ای از تحولات ژئوپلیتیکی، از جمله تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه بخش انرژی روسیه و آتش‌بس شکننده در غزه، محرک اصلی این نوسانات بوده است. قیمت نفت همچنان به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از اوج اخیر خود قرار دارد و هر دو شاخص نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت (WTI) حدود ۱۵ دلار در هر بشکه کمتر از بالاترین سطح ۵۲ هفته‌ای خود معامله می‌شوند.

قیمت‌های ضعیف نفت به سودآوری شرکت‌های نفت و گاز آسیب زده است؛ بخش انرژی در سه‌ماهه سوم سال رشد سودی معادل منفی ۰.۵ درصد گزارش کرده است، در حالی که تنها بخش خدمات ارتباطی با رشد منفی ۷.۱ درصد عملکرد ضعیف‌تری داشته است. هر دو بخش به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از میانگین رشد بازار که برای این فصل ۱۳.۱ درصد بود، عمل کرده‌اند.

عملکرد مالی بخش انرژی در مقایسه با بازار

بخش انرژی همچنین کمترین نرخ رشد درآمد را در میان ۱۱ بخش اصلی بازار ایالات متحده ثبت کرده است؛ رشد ۱.۰ درصدی در برابر میانگین ۸.۳ درصدی شاخص S&P ۵۰۰.

با این حال، شرکت‌های بزرگ نفتی عملکردی بهتر از پیش‌بینی‌ها داشته‌اند و بسیاری از آنها با وجود کاهش سود، همچنان به سودآوری قابل‌توجهی دست یافته‌اند. نکته جالب این است که این شرکت‌ها برخلاف انتظار، تولید خود را در واکنش به قیمت‌های پایین کاهش نداده‌اند و حتی به افزایش تولید ادامه داده‌اند؛ اقدامی که تا حدودی افت قیمت نفت را جبران کرده است.

اکسون‌موبیل؛ صرفه‌جویی میلیاردی و افزایش تولید

شرکت اکسون‌موبیل در سه‌ماهه سوم سال سودی معادل ۷.۵۴ میلیارد دلار گزارش کرد که ۱۲.۴ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است، در حالی که درآمد ۵.۳ میلیارد دلاری آن نیز ۵.۳ درصد کاهش سالانه را نشان می‌دهد. سود خالص اکسون در نه‌ماهه نخست سال به ۲۲.۳ میلیارد دلار رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۴.۳ درصد افت داشته است. چهار شرکت بزرگ نفتی جهان، شامل اکسون، شورون، شل و توتال‌انرژیز، در مجموع بیش از ۲۱ میلیارد دلار درآمد خالص در سه‌ماهه سوم ثبت کردند؛ رقمی قابل‌توجه با وجود کاهش بیش از ۲۰ درصدی قیمت نفت نسبت به سال گذشته.

مدیریت هزینه‌ها و مقاومت در برابر افت قیمت نفت

اکسون اعلام کرد که در سه‌ماهه سوم، ۲.۲ میلیارد دلار دیگر صرفه‌جویی ساختاری در هزینه‌ها داشته و از سال ۲۰۱۹ تاکنون مجموعاً بیش از ۱۴ میلیارد دلار کاهش هزینه محقق کرده است. این شرکت هدف‌گذاری کرده تا تا پایان سال ۲۰۳۰، صرفه‌جویی تجمعی خود را به بیش از ۱۸ میلیارد دلار برساند.

اکسون توانسته با استفاده از فناوری‌های خودکارسازی، بهینه‌سازی زنجیره تأمین و ارتقای فناوری‌های عملیاتی به این نتایج دست یابد. نقطه سر به سر سودآوری این شرکت اکنون ۱۰ تا ۱۵ دلار در هر بشکه پایین‌تر از پنج سال پیش است، که آن را در برابر کاهش قیمت نفت بسیار مقاوم‌تر کرده است. برآورد اکسون نشان می‌دهد نقطه سر به سر میانگین وزنی سبد تولیدش حدود ۴۰ تا ۴۲ دلار در هر بشکه است؛ بدین ترتیب حتی با قیمت ۶۰ دلاری نفت نیز حاشیه سود مناسبی دارد.

افزایش تولید و پروژه‌های جدید اکسون‌موبیل

این شرکت همچنین بر توانایی خود در تولید سود در شرایط فعلی بازار اطمینان دارد و تولید روزانه خود را به ۴.۷ میلیون بشکه معادل نفت خام (boe/d) افزایش داده است؛ شامل نزدیک به ۱.۷ میلیون بشکه از حوزه پرمیَن و بیش از ۷۰۰ هزار بشکه از گویان.

در همین حال، پروژه «یِلو تِیل» (Yellowtail) در سه‌ماهه سوم، چهار ماه زودتر از زمان‌بندی پیش‌بینی‌شده، به بهره‌برداری رسید. انتظار می‌رود تولید این پروژه به ۲۵۰ هزار بشکه در روز برسد و مجموع تولید گویان را به بیش از ۹۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.

عملکرد قوی شورون با وجود افت سود خالص

داستان برای شرکت شورون نیز تقریباً مشابه است. دومین شرکت بزرگ نفتی ایالات متحده رکورد جدیدی در تولید جهانی ثبت کرده و تولید خود را به ۴.۰۹ میلیون بشکه معادل نفت خام در روز رسانده است؛ افزایشی ۲۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، که شامل رشد ۲۷ درصدی تولید داخلی آمریکا و رسیدن به رکورد ۲.۰۴ میلیون بشکه در روز می‌شود.

شورون توانست این رشد تولید را در حالی به‌دست آورد که از دکل‌های حفاری و تجهیزات تکمیلی کمتری استفاده کرد؛ نشانه‌ای از قدرت بالای بهره‌وری عملیاتی شرکت. سود خالص شورون در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ به ۳.۵۴ میلیارد دلار کاهش یافت، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال ۲۰۲۴ برابر با ۴.۴۹ میلیارد دلار بود. سود هر سهم نیز از ۲.۴۸ دلار به ۱.۸۲ دلار کاهش یافت. با این حال، درآمد شرکت تنها اندکی کاهش یافته و از ۴۸.۹۳ میلیارد دلار به ۴۸.۱۷ میلیارد دلار رسیده است که افزایش تولید بخشی از اثر قیمت پایین نفت را جبران کرده است.

مزیت شرکت‌های اروپایی در معاملات نفتی

در عین حال، شرکت‌های نفتی اروپایی از طریق ابزار معاملات نفتی، توانسته‌اند از نوسانات بازار به‌گونه‌ای بهره ببرند که همتایان آمریکایی‌شان قادر به انجام آن نیستند. شرکت شل، بزرگ‌ترین معامله‌گر نفت در جهان، دارای بخشی تجاری بزرگ‌تر از شرکت ترافیگورا است. این شرکت در گزارش اخیر خود اعلام کرد که واحد‌های تجاری آن «نتایج بهینه‌سازی به‌مراتب بالاتری» را ثبت کرده‌اند.

تحریم‌های اخیر علیه شرکت‌های روس‌نفت و لوک‌اویل موجب نوسانات و اختلالات قیمتی در بازار‌های منطقه‌ای شده و فرصت‌هایی برای شرکت‌هایی، چون شل فراهم کرده تا از این تفاوت‌های قیمتی سود ببرند. اگرچه شل جزئیات سودآوری خود را تفکیک نمی‌کند، اما اسناد دادگاه‌های اخیر نشان داده‌اند که تجارت نفت این شرکت در آمریکا سالانه حدود یک میلیارد دلار سود ایجاد می‌کند و بخش قابل‌توجهی از سود پیش از مالیات آن در ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. به‌طور مشابه، بخش تجارت برق و گاز شرکت توتال‌انرژیز در سه‌ماهه سوم ۸۰۰ میلیون دلار سود به‌دست آورد که حدود ۱۰ درصد بیشتر از سه‌ماهه دوم بود.

رویکرد محافظه‌کارانه اکسون و شورون در معاملات نفتی

اکسون و شورون نیز در زمینه معاملات نفتی فعالیت دارند، اما به‌طور سنتی در مقیاسی کوچکتر و با رویکردی محافظه‌کارانه‌تر نسبت به شرکت‌های اروپایی مانند شل عمل می‌کنند. فعالیت‌های تجاری آنها عمدتاً بر لجستیک و ایجاد توازن در سیستم‌های داخلی متمرکز بوده و کمتر به دنبال سود‌های کلان از نوسانات بازار هستند.

تمرکز غول‌های نفتی بر بازده سهامداران

در نهایت، شرکت‌های بزرگ نفتی همچنان به راهبرد جدید خود یعنی انضباط مالی و بازگرداندن نقدینگی به سهامداران ادامه می‌دهند. اکسون‌موبیل در سه‌ماهه سوم ۴.۲ میلیارد دلار سود تقسیمی و ۵.۱ میلیارد دلار بازخرید سهام انجام داد که این بازخرید‌ها به افزایش سودآوری کمک کرده است.

در همین حال، شرکت شل برای شانزدهمین فصل متوالی بازخرید سهامی بیش از ۳ میلیارد دلار اعلام کرده است؛ در حالی که شورون و توتال‌انرژیز به ترتیب ۶ میلیارد و ۴.۵ میلیارد دلار بین سهامداران توزیع کرده‌اند.

منبع: Oilprice