آشنایی با انواع طرح کسب و کار استارتاپی و بیزینس مدل

برای تبدیل ایده به عمل و رشد کارآمد در هر کسب و کار، نیاز به یک برنامه عملی رسمی و ساختاریافته است. بیزینس پلن، همان برنامه عملی است که حاوی جزییات اقدامات لازم برای دستیابی به اهداف مورد نظر است و در قالب و محتوا به تناسب اهداف مختلف متفاوت است. این مقاله به بررسی انواع طرح های کسب و کار و روش های استفاده مؤثر از آنها می پردازد. در یک مقاله جامع قبلی، نحوه نوشتن یک طرح تجاری نیز توضیح داده شده است که می توانید آن را مطالعه کنید.

بیزینس پلن یا طرح تجاری کسب و کار، به عنوان یک راهنمای جامع، اهداف را تعریف کرده و جزئیات مراحلی را که برای دستیابی به هدف تجاری خاصی لازم است، شرح می‌دهد. انواع طرح های کسب و کار در طول رشد شرکت، از مرحله راه اندازی تا گسترش، استفاده می شوند تا مسیری برای رسیدن به موفقیت فراهم شود.

در ادامه، مختصری از انواع طرح‌های کسب و کار را بررسی می‌کنیم:

۱. بیزنس مدل استارتاپ:
طرح استارتاپ، یک طرح تجاری است که یک شرکت جدید به سرمایه‌گذاران پتانسیل خود ارائه می‌دهد تا بتواند سرمایه راه‌اندازی را جذب کند. این طرح‌ها به عنوان طرح‌های اولیه عمل می‌کنند که کسب و کارها می‌توانند در صورت نیاز آنها را تنظیم کنند. یک بیزنس پلن استارتاپ شامل اجزایی مانند خلاصه اجرایی، بررسی اجمالی شرکت، پیشینه مدیریت، خدمات یا محصولات ارائه شده، برنامه استراتژیک بازاریابی، ارزیابی بازار، هزینه‌های راه‌اندازی و پیش‌بینی جریان نقدی و درآمد و سود است.

۲. طرح راهبردی:
طرح کسب و کار راهبردی، استراتژی‌هایی را که یک شرکت برای دستیابی به اهداف کلی خود استفاده می‌کند، به تفصیل شرح می‌دهد. این طرح‌ها شامل اجزایی مانند بیانیه ماموریت شرکت، چشم‌انداز شرکت، عوامل کلیدی برای موفقیت شرکت، استراتژی‌های راهبردی و مهلت اجرا می‌شوند. طرح راهبردی برای اهداف داخلی شرکت بوده و برنامه اساسی برای کل سازمان است.

۳. طرح امکان سنجی:
طرح امکان سنجی زمانی تهیه می‌شود که یک شرکت به دنبال یک سرمایه‌گذاری تجاری جدید باشد، مانند تولید یک محصول جدید در یک بازار موجود یا ورود به یک بازار جدید. این نوع طرح جزئیاتی را ارائه می‌دهد که چه بازاری می‌خواهد محصول یا خدمات را بخرد و آیا سرمایه‌گذاری جدید به سود قابل توجهی برای شرکت منجر می‌شود یا خیر. طرح امکان سنجی ممکن است شامل مطالعات بازار و آزمایش محصول باشد تا بتواند بقای محصول در بازار را بررسی کند.

این فقط سه نوع از طرح‌های کسب و کار را پوشش داده است و هنوز انواع دیگری نیز وجود دارد. انتخاب نوع طرح کسب و کار متناسب با نیازها و هدف‌های خاص شما و شرکتتان است. در نظر داشته باشید که طرح کسب و کار باید جامع و قابل اجرا باشد و تمام جنبه‌های مهم شرکت را پوشش دهد.

یک برنامه عملیاتی، که به طور معمول به عنوان برنامه سالانه نیز شناخته می‌شود، بر ترسیم فعالیت‌های عملیاتی روزانه تمرکز دارد که یک کسب و کار برای دستیابی به اهداف تاکتیکی خود باید انجام دهد و بخشی از برنامه‌ریزی استراتژیک است. این نوع طرح، مسئولیت‌های مدیریتی، بخش‌ها و کارکنان، و نحوه کمک آنها به موفقیت کلی شرکت را شرح می‌دهد. طرح عملیاتی شامل موارد زیر نیز می‌شود:

۱. اهداف سازمان: مشخص کردن اهداف کلی و مورد نیاز برای رسیدن به موفقیت در سازمان.

۲. فعالیت‌های مورد نیاز برای تکمیل اهداف: شناسایی و تعیین فعالیت‌هایی که برای دستیابی به اهداف لازم هستند و برنامه‌ریزی برای انجام آن‌ها.

۳. منابع مورد نیاز برای فعالیت: تعیین منابع، ابزار و تجهیزات لازم برای انجام فعالیت‌ها و رسیدن به اهداف.

۴. نیازهای پرسنل: شناسایی مهارت‌ها و نیازمندی‌های پرسنلی برای انجام فعالیت‌ها و تعیین راهکارهای مربوط به آموزش و ارتقاء مهارت‌ها.

۵. مهلت‌های اجرایی: تعیین زمانبندی و مهلت‌های مربوط به انجام فعالیت‌ها و دستیابی به اهداف.

۶. فرآیندهای ردیابی پیشرفت: تعیین روش‌ها و فرآیندهایی برای رصد، ارزیابی و ردیابی پیشرفت در انجام فعالیت‌ها و دستیابی به اهداف.

همچنین، طرح‌های عملیاتی می‌توانند شامل طرح‌های عملیاتی برای توجیه افزایش بودجه‌های عملیاتی باشند که معمولاً به صورت سالانه درخواست می‌شود.

علاوه بر این، برنامه توسعه یا رشد نیز نوع دیگری از طرح کسب و کار است که زمانی استفاده می‌شود که یک شرکت به دنبال رشد و توسعه است و نیاز به منابع بیشتری مانند سرمایه‌گذاری مالی، مواد برای محصولات جدید و افزایش تعداد کارکنان دارد. طرح‌های توسعه می‌توانند به دلایل بیروناز جمله رشد بازار، رقابت در صنعت، نیازهای مشتریان و فرصت‌های جدید شکل گیرند. این طرح‌ها به طور کلی شامل تحلیل بازار، برنامه‌ریزی توسعه محصول، تعیین استراتژی بازاریابی و تجاری، مدیریت منابع و مالی، و طراحی ساختار سازمانی برای پشتیبانی از رشد و توسعه است.

برنامه عملیاتی و برنامه توسعه هر دو ابزارهای مهم در مدیریت استراتژیک هستند که به کسب و کارها کمک می‌کنند تا اهداف خود را دستیابی و عملکرد خود را بهبود بخشند. این برنامه‌ها برای هدایت و راهنمایی تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات روزمره در سازمان اساسی هستند و به طور مداوم باید بررسی و به روزرسانی شوند تا با تغییرات در محیط کسب و کار هماهنگ شوند و به دستیابی به اهداف استراتژیک کمک کنند.