رویارویی در تنگه هرمز؛ همه چیز درباره نفتکش خارجی توقیف شده در سواحل مکران

به گزارش اقتصادآنلاین، نخستین گزارش از سوی شرکت امنیتی بریتانیایی امبری منتشر شد. این شرکت اعلام کرد نفتکش «تالارا»، حامل محموله سوخت با گوگرد بالا، که از بندر عجمان امارات رهسپار سنگاپور بود، ناگهان از مسیر اصلی خارج شد و به سوی آب‌های سرزمینی ایران حرکت کرد.

امبری در به‌روزرسانی بعدی مدعی شد که سه قایق کوچک این نفتکش را در نزدیکی خورفکان محاصره و آن را تا نزدیکی آب‌های ایران همراهی کرده‌اند.

هم‌زمان، سازمان عملیات تجارت دریایی بریتانیا نیز از وقوع «حادثه‌ای مشکوک» در ۲۰ مایل دریایی شرق خورفکان خبر داد و مدعی شدند که احتمالاً «یک اقدام دولتی» در این ماجرا دخیل بوده است.

سپاه: نفتکش متخلف را توقیف کردیم

عصر شنبه اما روابط عمومی نیروی دریایی سپاه اعلام کرد: «نیروی دریایی سپاه دیروز صبح ساعت ۷:۳۰ پس از دستور مقام قضایی مبنی بر توقیف محموله یک فروند نفتکش با نام تجاری (Talara) با پرچم جزایر مارشال به رصد تحرکات آن پرداخته و اقدام به رهگیری و توقیف آن کردند.» بنابر اعلام روابط عمومی سپاه «این نفتکش حامل ۳۰ هزار تن محموله مواد پتروشیمی و به مقصد سنگاپور در حال حرکت بود که امروز صبح به‌منظور رسیدگی به تخلفات به لنگرگاه هدایت شد.»

در بخش دیگری از بیانیه سپاه نیز آمده: «این عملیات در راستای  وظایف قانونی و  به منظور حفظ منافع و منابع ملی جمهوری اسلامی ایران و با دستور مقامات قضایی با موفقیت انجام شد که اطلاع رسانی دقیق آن نیازمند بررسی کامل محموله و بازرسی از نفتکش و مستندات آن  بوده که این امر با تلاش رزمندگان این نیرو با  موفقیت انجام و متخلف بودن نفتکش در حمل بار غیر مجاز محرز گردید.»

ادعا‌های منابع آمریکایی

به گزارش رسانه‌های آمریکایی از جمله «نیوزویک» و «آسوشیتدپرس»، یک مقام آگاه در وزارت دفاع آمریکا مدعی شده نیرو‌های ایرانی بر نفتکش سوار شده و آن را مجبور به تغییر مسیر کرده‌اند.

این مقام گفته است هم‌زمان یک پهپاد «ام‌کیو-۴سی» نیروی دریایی آمریکا بر فراز منطقه پرواز می‌کرده و «صحنه توقیف» را ثبت کرده است.

ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا نیز تأیید کرده که از این رویداد «مطلع» است و وضعیت را «به‌طور فعال» دنبال می‌کند.

قطع ارتباط با نفتکش

براساس اعلام شرکت «کلمبیا»، مدیر عملیات کشتی، ارتباط با خدمه از ساعات ابتدایی صبح جمعه قطع شده و تلاش برای برقراری تماس ادامه دارد.

این شرکت تأکید کرده تمرکز اصلی آن «ایمنی خدمه» است و با نهاد‌های امنیت دریایی در حال همکاری است.

تنگه هرمز و رویارویی‌های دریایی

تنگه هرمز یکی از حساس‌ترین آبراه‌های جهان است که نزدیک به ۲۰ درصد نفت صادراتی جهان از آن عبور می‌کند؛ بنابراین هرگونه تنش در این مسیر می‌تواند بازار جهانی انرژی را تحت تأثیر قرار دهد.

رسانه‌های غربی حادثه اخیر را در ادامه سلسله رویداد‌هایی می‌دانند که طی سال‌های گذشته در منطقه رخ داده و باعث نگرانی‌های بین‌المللی درباره ایمنی کشتیرانی شده است. به‌ویژه اینکه در ماه‌های اخیر رویداد‌هایی منجر به افزایش حساسیت‌ها شده است.

نیوزویک در همین زمینه نوشت که ۲۰ مهر ماه، تقریبا ۷۵درصد از ناوگان نفتی ایران سیگنال‌های ردیابی موقعیت مکانی خود را فعال کردند، اما تقریباً یک روز بعد، آن را خاموش کردند. گفته شده که این نخستین فعال‌سازی از زمان اعمال تحریم‌های جامع دولت ترامپ بر صادرات نفت تهران در سال ۲۰۱۸ و در واقع نوعی خرابکاری یا حمله سایبری به ناوگان نفتی ایران بوده است.

سابقه توقیف‌ها در تنگه هرمز

این نخستین‌ بار نیست که چنین ادعا‌هایی علیه ایران مطرح می‌شود. در دو سال گذشته مواردی از توقیف یا بازرسی نفتکش‌ها در آب‌های منطقه گزارش شده است. از جمله توقیف دو نفتکش متهم به قاچاق سوخت در سال گذشته، توقیف کشتی «اس‌تی نیکولاس» در سال ۱۴۰۲و توقیف نفتکش «اَدوَنتیج سوئیت» در سال ۱۴۰۲ خورشیدی. همچنین توقیف کشتی انگلیسی «استینا ایمپرو» در سال ۱۳۹۸ از اتفاقات مشابهی است که در زمان خود بازتاب گسترده‌ای یافت.

البته ایران بار‌ها اعلام کرده چنین اقداماتی معمولا اقدام متقابل هستند یا معمولاً با دلایل فنی، حقوقی یا امنیتی انجام شده‌اند.

پیامد‌های احتمالی توقیف نفتکش

مجموعه این رویداد‌ها موجب شده تحلیل‌گران احتمال دهند که انتشار خبر‌های اخیر می‌تواند زمینه‌ساز افزایش گشت‌زنی‌های بین‌المللی در منطقه، تغییر مسیر احتمالی برخی خطوط کشتیرانی و در نهایت تشدید نگرانی‌های بازار انرژی باشد.

این در حالی است که تاکنون هیچ مقام ایرانی درباره حادثه نفتکش «تالارا» توضیح رسمی ارائه نکرده و مشخص نیست علت دقیق تغییر مسیر کشتی چه بوده است.

با این حال، پرونده همچنان تحت توجه گسترده نهاد‌های نظارتی دریایی قرار دارد و احتمالا در روزهای پیش‌رو واکنش‌ها و اطلاعات بیشتری در این زمینه منتشر خواهد شد.