فشار اقتصادی، محتوا را از سبد مصرفی مردم حذف می‌کند
طاقچه یک پلتفرم محتوایی در بازار کتاب کشور است که از دیدگاه تفاوت با سایر پلتفرم‌ها، بر یک ارتباط دوسویه تاکید می‌کند. این به این معناست که طاقچه فقط یک سویه‌ای نیست و تنها محتوا را به کاربران ارائه نمی‌دهد؛ بلکه در دو سوی این بازار فعالیت می‌کند. این دو سو شامل تامین‌کنندگان معتبری که محتوا تولید می‌کنند و مصرف‌کنندگان کتاب هستند.
از نظر طاقچه، اعتبار تولیدکنندگان محتوا در بازار کتاب بسیار اهمیت‌زاست. اعتبار تولیدکنندگان نه تنها محتوا را تایید می‌کند بلکه از ارکان مهم در تعیین اعتبار محتوا نیز محسوب می‌شود. در این راستا، طاقچه به عنوان یک پلتفرم نه تنها به تولید محتوا مشغول نیست بلکه از ابزارهای خود برای بهبود کیفیت استفاده از محتوا و ارتقاء تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محتوا استفاده می‌کند.
هدف اصلی طاقچه از این تغییرات و تمرکز بر تولید محتوا، تقویت تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محتوا است. به عبارت دیگر، نه تنها این پلتفرم محتوا تولید نمی‌کند بلکه سعی دارد تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محتوا را تقویت کرده و ارتقاء بخش مهمی از بازار کتاب را حمایت کند.
تا به حال تنها ۴ درصد از بازار کتاب ایران به صورت آنلاین و دیجیتال شده است. این تخمین مربوط به سال ۹۹ است و نشانگر رشد دوبرابری نسبت به سال ۹۸ است. در بسیاری از کشورها، رشد بازار دیجیتال کتاب متفاوت بوده و از ۵ درصد تا حتی ۴۰ درصد در آمریکا رسیده است. در کشورهایی مانند نروژ، رشد بسیار کمتری داشته و به ۴۰ درصد نرسیده است. در کشورهایی مانند سوئد و فنلاند، حتی به ۵۰ درصد رسیده است. این تفاوت‌ها به نظر می‌رسد به عادات خواندن مردم هر کشور برمی‌گردد.
تخمین ما این است که حدود ۱۵ درصد بازار کتاب ایران ظرفیت آنلاین‌شدن و دیجیتال‌شدن را دارد. اما اینکه این مقدار در چه زمانی اتفاق می‌افتد، مشکل است زیرا رشد ۴ درصد فعلی در بیش از ۸ سال به دست آمده است. بنابراین، اظهار نظر دقیقی در مورد زمان این تغییرات ممکن نیست.
عوامل متعددی در سرعت دیجیتالی‌شدن بازار کتاب تاثیرگذار هستند. این تغییرات به دلیل شیوع ویروس کرونا، علاقه‌مندی مردم به خوانش کتاب‌های دیجیتال، هزینه کمتر مرتبط با کتاب‌های دیجیتال نسبت به نسخه‌های کاغذی، و سایر عوامل رخ داده است. تاکنون تنها ۴ درصد از بازار کتاب ایران به صورت آنلاین و دیجیتال شده است، اما قابلیت افزایش این رقم به ۱۵ درصد وجود دارد. افزایش قیمت کاغذ و مشکلات در توزیع فیزیکی کتاب‌ها نیز افزایش تقاضا برای کتاب‌های دیجیتال را تسریع کرده است.
در زمینه تولید محتوا، طاقچه به سمت تولید محتوایی می‌رود که خوانندگان را به خوانش کتاب‌ها ترغیب کند. این محتواها به عنوان ابزاری برای ترغیب و جلب توجه خوانندگان به خدمات و محتوای کتاب‌ها عرضه می‌شوند. به عبارت دیگر، طاقچه تلاش می‌کند تا ارتباط نزدیک‌تری با خوانندگان برقرار کند و از طریق محتواهای جذاب، آنان را به خوانش کتاب‌های دیجیتال تشویق کند.
زمانی که با ناشران در بازار کتاب صحبت می‌کنیم، اغلب می‌بینیم که برخی از آنها کسبوکار خود را به ارث برده‌اند و انگیزه آنها برای ادامه کار، نه تنها به دلیل سود و اجرت‌های اقتصادی بلکه به دلیل میراث خانوادگی است. در این شرایط، ما باید از این فعالان بازار حمایت کنیم تا بتوانند به تولید محتوا ادامه دهند.
طاقچه درک کرده که توسعه آنلاین‌شدن بازار کتاب زمان‌بر است و سود اقتصادی بالایی در آن وجود ندارد. با این وجود، با ورود به این بازار و کار در آن، تلاش می‌کند تا با ارائه خدماتی جذاب و با توجه به نیازهای هر دو سوی این بازار، مانع از بحران در حوزه تولید محتوا شود. توسعه آنلاین کتاب به عنوان یک پروسه کند و طولانی شناخته شده و با این وجود، طاقچه با امید به رونق آینده و افزایش اقبال ناشران به آنلاین‌شدن، تلاش می‌کند با ارائه راهکارها و ترفندهای مناسب، خوانندگان را به خوانش بیشتر کتاب‌ها ترغیب کند و در نتیجه دامنه بازار ناشران را گسترده‌تر کند.
طاقچه در حال حاضر با حدود ۲ هزار ناشر همکاری می‌کند و بر اساس برنامه‌های تدوین شده، پیش‌بینی می‌شود که تعداد ناشران افزایش چهار برابری پیدا کند. همچنین بیش از ۸۰ هزار عنوان کتاب در طاقچه قابل دسترسی است، که این آمار دوبرابر سال گذشته است.
در مورد ادعای کمبود علاقه مردم به کتابخوانی، طاقچه این نظر را تایید نمی‌کند. تجربه و آمارهای این پلتفرم نشان می‌دهد که میزان مطالعه و خوانش کتاب توسط کاربران طاقچه از سال گذشته به تاکنون افزایش یافته است. این افزایش نشان از این دارد که اگر کتاب با سهولت بیشتری در دسترس مردم قرار گیرد، آنها به خرید کتاب تمایل دارند.
طاقچه تجربه‌های متنوعی در بازار کتاب دارد و می‌بیند که افراد به شکل‌ها و سبک‌های مختلفی به خواندن کتاب مشغول هستند. این پلتفرم کاربران حرفه‌ای را به همراه افرادی که به صورت غیرحرفه‌ای و موقت به خواندن مشغولند، جذب کرده است. از جانب دیگر، تجربه در طاقچه نشان می‌دهد که در اوقات فراغت و تعطیلی‌ها، میزان مطالعه افراد افزایش می‌یابد و این نشان از علاقه زیاد به خواندن در این دوران‌ها دارد.
طاقچه به عنوان یک پلتفرم متنوع در خدمت ناشران و خوانندگان است و با ارائه خدمات جذاب و توجه به نیازهای مختلف بازار، تلاش می‌کند تا ادامه حیات کسبوکار و توسعه فضای کتابخوانی آنلاین را بهبود بخشد.
به نظر می‌رسد که دو دسته اصلی از سرمایه‌گذاران در بازار محتوا وجود دارند. اولین گروه سرمایه‌گذاران خود بازار کتاب هستند که معمولاً افراد حقیقی هستند و از ریسک سرمایه‌گذاری در زمینه استارتاپ‌ها یا کسب‌وکارهای فراهم کننده محتوای دیجیتال بی‌پردازند. دومین گروه، سرمایه‌گذاران کپیتال هستند که تعدادشان محدود است و به دلیل ریسک‌های مرتبط با حوزه محتوا، کمتر در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند. این گروه نیز ممکن است به دلیل کند بودن و دیربازده بودن این بازار، کمتر به آن توجه کنند.
در مورد ارزش‌هایی که طاقچه به بازار کتاب اضافه کرده است، یکی از اقدامات مهم این پلتفرم اضافه کردن مدل سابسکریپشن به بازار کتاب بوده است. این مدل به کاربران امکان می‌دهد با هزینه کمتر به مطالعه کتاب‌ها دسترسی پیدا کنند، به ویژه کسانی که توان مالی کمتری دارند. این اقدام نه تنها برای مصرف‌کنندگان مفید بوده بلکه دسترس‌پذیری به محتوای ناشران را نیز افزایش داده است.
طرح “طاقچه بی‌نهایت” که از سال ۹۸ راه‌اندازی شده، به کاربران این امکان را می‌دهد تا با هزینه کمتر به مطالعه بپردازند و تعداد کاربران آن دوبرابر شده است. این اقدام، اگرچه ممکن است سود مالی زیادی به ناشران ندهد، اما با افزایش تعداد خوانندگان، در بلندمدت می‌تواند به نفع ناشران باشد. در این راستا، هدف طاقچه افزایش توان مالی هر دو طرف زنجیره ارزش، یعنی مصرف‌کنندگان و ناشران، است.
وجود رقبا در هر بازاری، از جمله بازار آنلاین کتاب، می‌تواند به رشد آن کمک کند. در بازار آنلاین کتاب نیز رقابت وجود دارد و این رقابت، اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند برای رشد بازار مفید باشد. در واقع، رقابت می‌تواند به عنوان یک انگیزه برای بهبود و نوآوری در خدمات و محصولات مطالعه شود.
با این حال، بحث انحصار در بازار کتاب و نشر دیجیتال یک چالش است. انحصار در این حوزه می‌تواند به ناشران و تولیدکنندگان محتوا آسیب بزند، زیرا باعث می‌شود تا یک ناشر به یک پلتفرم خاص یا کسبوکار آنلاین منحصر شود و از منافع سایر کسب‌وکارها خارج شود.
اطلاعات نشان می‌دهد که ۴ درصد از بازار کتاب به صورت آنلاین فعال است. این نشان می‌دهد که هنوز بازار کتاب آنلاین در مراحل اولیه‌اش است و رشد آن به تدریج اتفاق می‌افتد. چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با این بازار ممکن است باعث ناکفایی در جذب توجه بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران شود.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در راه‌اندازی کسب‌وکارهای مبتنی بر محتوا، برگشت سرمایه کند بودن است. این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در این حوزه داشته باشند. همچنین، تغییر فرهنگی مورد نیاز در بازار محتوا نیاز به زمان طولانی‌تری دارد و این نیاز به تصمیم‌گیری‌های بلندمدت از سوی بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران است.
هزینه‌های بالا برای تغییر فرهنگی و تکنولوژی‌های پیشرفته مورد نیاز در بازار محتوا نیز از دیگر چالش‌هاست. این همگی مواردی هستند که بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران را از ورود به این حوزه منع کرده‌اند. بنابراین، توسعه استراتژی‌ها و مدل‌های کسب‌وکاری که این چالش‌ها را مدیریت کنند و راه‌حل‌هایی برای برگشت سرمایه سریع‌تر ارائه دهند، می‌تواند به جذب بیشتر بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران در این حوزه کمک کند.
